Do przypadkowego odkrycia doszło 14 czerwca na placu zabaw w Tucholi Żarskiej. Grupa dzieci kopiąc w piaskownicy wykopała grób z epoki brązu. Dzieci powiadomiły o tym Bartosza Łapę, nauczyciela historii z Lubska, który powiadomił Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz archeologów z Fundacji Archeologicznej.
Ustalono, że w trakcie kopania w piaskownicy, dzieci natrafiły na jeden rozległy lub dwa groby ciałopalne społeczności kultury łużyckiej. Zabytki wstępnie wydatowano na IV/V okres epoki brązu (1100 – 700 p.n.e.).
Groby zalegały bardzo płytko pod powierzchnią gleby oraz nawiezionego piasku i z tego powodu część naczyń jest uszkodzona. Do uszkodzenia naczyń mogło dojść podczas niwelacji terenu pod budowę boiska przy pomocy sprzętu ciężkiego.
Jak informuje Lubuski Konserwator Zabytków, dzieci zachowały się odpowiedzialnie i przestały rozkopywać grób. Po informacji od Bartosza Łapy, nauczyciel historii z Lubska zabezpieczyły wydobyte wcześniej ceramiczne skorupy i szczątki ludzkie.
Dotychczas miejsce odkrycia nie było objęte żadnymi formami ochrony konserwatorskiej. W bliskim sąsiedztwie znajduje się natomiast stanowisko archeologiczne ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków.
Według relacji mieszkańców, kilkadziesiąt lat temu, w trakcie budowy stawu oraz ogrodzenia na terenie sąsiedniego państwowego gospodarstwa rolnego odkryto zabytki z brązu oraz naczynia ceramiczne. Niestety, na obecnym etapie nie udało się ustalić dalszego losu tych artefaktów.
Kolejne zgłoszenie odkrycia zabytków przez młodzież pokazuje, jak ważną rolę pełni edukacja w zakresie ochrony dóbr kultury. Na szczególną uwagę zasługuje postawa dzieci, które nie wykopały samodzielnie grobu, a tym samym nie uszczupliły wartości naukowych znaleziska, tylko zawiadomiły właściwą ich zdaniem osobę, nauczyciela historii.
W miejscu odkrycia grobu zostaną przeprowadzone ratunkowe badania archeologiczne finansowane z środków Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, których głównym celem będzie zabezpieczenie zabytków, które zostały pozostawione in situ oraz naukowe opracowanie odkrytych grobów, w tym badania antropologiczne.
To kolejne przypadkowe znalezisko zgłoszone przez młodzież w ostatnim czasie na terenie gminy Lubsko. Wcześniej odkrycia dokonano w Mierkowie.
